Bilim insanları, Einstein ‘ın 100 yıllık kütleçekim teorisindeki yerçekimi dalgaları ile ilgili haklılığını kanıtladı.
Einstein, 1905 yılında eylemsiz gözlem çerçevesinde açıkladığı Özel Görelilik Kuramı ‘nda (İzafiyet Teorisi) zaman, mekan ve hareketin birbirinden bağımsız olmadığını açıkladıktan sonra çalışmasının içine tüm gözlem çerçevelerini ve yer çekimi kuvvetini de ekleyerek 10 yıllık bir araştırmanın ardından Genel Görelilik Teorisi ‘ni oluşturdu. Şimdi bundan 100 yıl sonra bilim adamları Einstein ’ın 1916 ’daki bu teorisinin çekirdeğindeki yer çekimi dalgalarına ilişkin teoriyi kara deliklerin çarpışmasını gözlemleyerek kanıtlıyor.
100 yıl önce Einstein’ın yerçekimsel dalgaların varlığına ilişkin tahmini, Louisina’daki Laser Interferometer Gravitational Wave Observatory (LIGO) çalışma grubundaki bilim insanlarının bugün yaptığı açıklama ile kanıtlanmış oldu.
Bir yüz yıl boyunca fizikçiler, bu uzay-zaman dalgalanmalarını avlamak için yarışıyorlardı. İlk kez LIGO çalışma grubu tarafından yerçekimsel dalgalar gözlemlenmiş oldu.
Genel Görelilik Teorisi’nin doğrulanması anlamına gelen bu keşiften önce, teoriden kısaca bahsetmek gerekirse; iki nesnenin birbirine karşı olan çekimine yer çekimi (gravity) denir. Dünya’nın insanlara bir çekim uyguladığı gibi insanlar da Dünya’ya bir çekim uygular. Ancak çok büyük cisimler küçük kütleli cisimlerin bu çekimini aynı derecede hissetmez. Einstein Genel Görelilik Teorisi üzerinde çalışırken devasa objelerin uzay-zaman eğriliğinde bozulmaya sebep olduğunu fark eder. Bunu bir trambolin merkezine yerleştirilmiş dev bir cismin oluşturacağı çukurla görselleştirebiliriz. Kenardan yuvarlanan bir bilye spiraller çizerek merkezdeki dev kütleye doğru hareket edecektir.
Gelelim yer çekimi dalgalarına. İki kara deliğin çarpışması gibi şiddetli olayların uzay-zaman eğriliğinde dalgalar oluşturmasına yer çekimi dalgaları denir. Einstein’ın Genel Görelilik Teorisi’ni oluştururken tahmin ettiği yer çekimi dalgaları basit bir şekilde görselleştirmek istersek havuza taş atıldığında etrafa yayılan halkaları örnek olarak verebiliriz. Yer çekimi dalgalarının önemi ise başka cisimler tarafından saçılıp ya da emilmeyerek bozulmadan kalması.
LIGO (Lazer Interferometer Yer çekimi Dalgası Gözlemevi) çalışma grubu tarafından gözlemlenen keşif, Dünya’dan 1,3 milyar ışık yılı ötede iki karadeliğin çarpışmasıyla oluşan uzay-zaman eğriliğindeki bükülmeye dayanıyor. Bu keşfin astronomi alanında yeni bir dönemi başlatacağını söyleyen ekip, Big Bang patlaması ve evrenin oluşumuyla ilgili de yeni keşifler yapılabileceğine işaret ediyor. Zira bu patlama sonucu oluşan dalgalar bozulmadan kalacağı için hala uzayda dolaştığı tahmin ediliyor. Çarpışma sonucu ölçülen sinyallerin yer çekimi dalgalarına ilişkin hiçbir soru işareti bırakmadığı belirtiliyor. Keşfin Nobel Ödülü ile taçlandırılması bekleniyor.
EINSTEIN NE DİYORDU?
Albert Einstein ’ın 1916′da söylediğine göre uzayda bulunan cisimler, kütleleri ne kadar büyük olursa o kadar çok çekim kuvveti uygularlar. Bu cisimlerin oluşturduğu çekim kuvveti, uzay ve zamanın üst üste geçmiş olan katmanlarının ikisini de etkiler. Bundan ötürü kara delik gibi çok büyük kütleli olan cisimlerin hem çok fazla çekim kuvvetine, hem de tam anlamıyla zamanı bükebilme yeteneğine sahip olduğunu görürüz.
BONUS VIDEO
Ansiklopedik Bilgi : Yer Çekim Dalgaları Wikipedia